Bir kelimede en az 30 mânâ

EBCED/CİFİR
Arapça, belki çöl şartlarında geliştiği için, beliği, yani iktisatlı bir dildir. Yani, Arapça’da, bir kelimenin pek çok mânâsı, anlamı vardır. Kur’ân’da ise, bu mânâların pek çoğu kastedilmektedir. Zaman, mekan, toplum, şahıs, art ve durumlara göre onlar da devreye girer. Zâten, mu’cizeliğinin, cihanşumullüğünün bir yönü de budur.

Meselâ, “din” kelimesinin 30 mânâsını verir lügatlar: Din, İslâm, şeriat, millet, âdet, hâl, siyaset, hesap, kahr, galebe, istilâ, mâlik-aziz olmak, verâ, takvâ, masiyet ve ikrah, hizmet, hüküm, kaza, ihsan, sîret, yol, tedbir, tevhîd, melik, mülk, birisini hoşlandığı şeye sevk etmek gibi mânâları vardır.

Tercümeye, yâni meâle girildiği vakit, bunlardan yalnızca birisi veya parantezle bir ikincisi dikkate alınacaktır. Peki, diğer anlâmlar ne olacaktır? Oysa, Kur’ân harfleri, bağlaçları, edatları, atıfları yerlerine göre, çeşitli mânâlar alırlar. Nasıl ki, Allah’ın yaratmış olduğu kevnî kelime olan bir çekirdekten, tohumdan binlerce tohum, ağaç ve meyve meydana geliyorsa, Kelâm-ı Ezelîden gelen bir Kur’ân harfinden, yüzlerce mânâ çıkabilir. Bu, aklın haricinde değildir. Her an gözümüz önünde cereyan eden hâdiselerdendir…

Değil fasih, beliğ ve nahvî bir dil olan Arapça, hiçbir dil başka bir dile mota mod tercüme edilemez. Edildiği takdirde, çok yanlış anlamalar ortaya çıkmaktadır. Meselâ, “Ba’de harabi’l-Basra!” bir deyim olarak dilimize, kültürümüze girmiştir. Bunun tercümesi, “Basra harap olduktan sonra” şeklindedir. Böyle bir tercümeden, herhangi bir mânânın çıkmadığı açıktır. Bu söz, ancak, “İş işten geçtikten sonra” diye tercüme edilmeli ve ona göre yorumlanmalıdır.

Tercüme, yâni meâlde bunları yansıtmak imkânsızdır. Yâ geniş açıklamalı bir tercüme yapmalı veya tefsir dediğimiz geniş bir yorum…

Tercüme ile iktifa edildiği takdirde, bir veya iki mânâ verilecek, sair noktalar anlaşılmayacaktır. Yâni, donuk, sönük, kısır, dar bir anlam ortaya çıkacaktır.

Benzer konuda makaleler:

image_pdfimage_print

İlk yorumu siz yazın

Yorum yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir.


*