İkinci Nükte
Şu Vehhâbî meselesinin âlem-i İslâmın an’anesi itibâriyle nasıl ki üç esası var; öyle de, âlem-i insâniyet itibâriyle dahi üç esâsı vardır:
Birincisi: Ehl-i dünyanın ve maddî tarihin nazarıyla, nev-i beşerin hayat-ı içtimâiyesi noktasında bakılsa, görülüyor ki hayat-ı içtimâiye-i siyâsiye îtibâriyle, beşer, birkaç devri geçirmiş. Birinci devri vahşet ve bedevîlik devri, ikinci devri memlûkiyet devri, üçüncü devri esir devri, dördüncüsü ecir devri, beşincisi mâlikiyet ve serbestiyet devridir.
Vahşet devri dinlerle, hükûmetlerle tebdil edilmiş; nim-medeniyet devri açılmış. Fakat, nev-i beşerin zekîleri ve kavîleri, insanların bir kısmını abd ve memlûk ittihaz edip, hayvan derecesine indirmişler.
Sonra bu memlûkler dahi bir intibâha düşüp, gayrete gelerek, o devri esir devrine çevirmişler; yani, memlûkiyetten kurtulup, fakat “El-hükmü lilgâlib” [Galip olan hükmeder] olan zâlim düsturuyla yine insanların kavîleri zaiflerine esir muâmelesi yapmışlar.
Sonra, İhtilâl-i Kebîr gibi çok inkılâplarla, o devir de ecîr devrine inkılâp etmiş. Yani, zenginler olan havas tabakası, avâmı ve fukarâyı ücret mukâbilinde hizmetkâr ittihaz etmesi, yani sermaye sahipleri ehl-i sa’yi ve ameleyi küçük bir ücrete mukabil istihdam etmeleridir. Bu devirde sû-i istimâlât o dereceye vardı ki, bir sermâyedar, kendi yerinde oturup, bankalar vâsıtasıyla bir günde bir milyon kazandığı halde; bir bîçare amele, sabahtan akşama kadar, tahte’l-arz mâdenlerde çalışıp, kut-u lâyemût derecesinde, on kuruşluk bir ücret kazanıyor. Şu hâl, müthiş bir kin, bir iğbirar verdi ki, avâm tabakası havâssa ilân-ı isyan etti. Şu asrın tâbiriyle, sosyalistlik, bolşeviklik sûretinde, evvel Rusya’yı zîr ü zeber edip, geçer Harb-i Umûmiden istifade ederek, her yerde kök saldılar. Şu bolşevizm perdesi altındaki kıyâm-ı avâm, havâssa karşı bir kin ve bir tezyif fıkrini verdiğinden, büyüklere ve havâssa âit medâr-ı şeref herşeyi kırmak için bir cesâret vermiş.
İkinci Esas: Şu asır, menfî milliyeti çok ileri sürdü. Anâsır-ı İslâmiye hiç muhtaç olmadığı halde, şu milliyet fikrine körü körüne sarıldılar. Menfî milliyet ise, mukaddesât-ı dîniyeye hürmetkâr olamıyor; bahaneler buldukça ilişmek istiyor.
Üçüncü Esas: Sükût…
Üçüncü Nükte
Meslekler, mezhebler ne kadar bâtıl da olsalar, içinde ukde-i hayatiyesi hükmünde bir hak, bir hakîkat bulunur. Eğer âsârına ve neticelerine hükmeden hak ve hakîkat ise ve menfî cihetleri müsbet cihetlerine mağlûp ise, o meslek haktır. Eğer içindeki hak ve hakîkat, neticelere hükmedemiyor ve menfî ciheti müsbet cihetine galebe ediyorsa, o meslek bâtıldır. Onun ehli, ehl-i bid’ a ve dalâlet olur.
İşte bu kâideye binâen, âlem-i İslâmdaki ehl-i bid’a fırkalarına bakılsa görülüyor ki, her biri bir hakka istinad edip gitmiş. Fakat, menfî ciheti ya garaz, ya inat gibi bir sebeple, o mesleğin âsârı dalâlet hesâbına çalışmıştır. Meselâ, Şîalar Kur’ân’ın emrine imtisâlen Ehl-i Beytin muhabbetini esas tutup, sonra intikâm-ı milliye cihetinden bir garaz gelerek, meşrû muhabbet-i Ehl-i Beytin âsârını zapt ederek; Sahâbe ve Şeyheynin buğzuna binâ edip, âsâr göstermişler; “Lâ lihubbi Aliyyin, bel libuğzi Umer (Ömer)” [Maksat Hazret-i Ali’ye sevgi değil, Hazret-i Ömer’e duyulan kindir.” olan darb-ı meseline mâsadak olmuşlar…
Mektubat, s. 617, eski s. 353
Benzer konuda makaleler:
- Musîbetlerde, insanın şikâyete hakkı yoktur
- Risâle-i Nûr ve Âl-i Beyt
- Beşer, adem ve insan üzerine bir yorum
- Şahs-ı mânevî-i Âl-i Beytin hakîkî vazîfesi
- Bediüzzaman’ın gazete çıkarma teşebbüsü
- Alevîlerle Sünniler neden kardeş olmalılar?
- Bediüzzaman’ın Sosyal Tabakalara Bakışı ve Uzlaşma Yolları
- Bediüzzaman neden “İslâmiyet başka dinlere kıyas edilmez” demiştir?
- En Metin Bir Nokta-İ İstinad: İhlâs
- Savaş Tecrübesi
- Ticaniler, Demokratlar ve Bediüzzaman
- Risale-i Nur’da Kainatın Sırrı, Esir Maddesi
- Risale-i Nur’dan Bir Kavram; Kainatın Sırrı: Esir Maddesi
- Hevâyı hüdâya sevk etmek
- Risale-i Nur’un insanın iç ikliminde yaptığı etki nedir?
Be the first to comment